Budżet UE: Komisja proponuje utworzenie Platformy Technologii Strategicznych dla Europy (STEP), aby wspierać wiodącą pozycję Europy w zakresie technologii krytycznych
Wzmocnienie konkurencyjności gospodarki europejskiej poprzez transformację ekologiczną i cyfrową jest strategicznym celem UE w ostatnich latach. Pomimo swej wbudowanej odporności przemysł unijny zmaga się z wyzwaniami związanymi z wysoką inflacją, niedoborem siły roboczej, zakłóceniami w łańcuchu dostaw, rosnącymi stopami procentowymi oraz gwałtownymi wzrostami kosztów energii i cen nakładów. Towarzyszy temu silna i nie zawsze uczciwa konkurencja na rozdrobnionym rynku światowym. UE przedstawiła już szereg inicjatyw mających na celu wsparcie przemysłu unijnego. Teraz UE potrzebuje bardziej strukturalnej reakcji na potrzeby inwestycyjne jej przemysłu. Przyczyni się to do upowszechnienia i zwiększenia skali rozwoju i produkcji technologii strategicznych w UE, w dziedzinie technologii cyfrowych i najbardziej zaawansowanych, czystych technologii i biotechnologii. Pomoże to przedsiębiorstwom wykorzystać szanse, zbudować odporność i osiągnąć cele transformacji ekologicznej i cyfrowej, a tym samym wzmocnić suwerenność Europy.
W dniu dzisiejszym Komisja proponuje utworzenie Platformy Technologii Strategicznych dla Europy („STEP”). STEP wzmocni i wykorzysta istniejące instrumenty UE, aby szybko uruchamiać wsparcie finansowe z korzyścią dla inwestycji biznesowych. STEP umożliwi również skierowanie istniejącego finansowania do tych dziedzin technologii, które mają kluczowe znaczenie dla wiodącej pozycji Europy, przyczyniając się w ten sposób do stworzenia równych warunków działania dla inwestycji na całym jednolitym rynku.
Przewodnicząca Komisji Ursula von der Leyen powiedziała: Przyszłość strategicznych gałęzi przemysłu powinna być kształtowana w Europie. Dziś, dzięki STEP, przygotowujemy grunt pod mobilizację niezbędnych środków finansowych dostępnych w ramach różnych programów unijnych, aby stymulować inwestycje w technologie krytyczne oraz zapewnić rozwój i rozkwit przedsiębiorstw w UE. Wykorzystując istniejące fundusze i planowany zastrzyk dodatkowych 10 mld euro, zamierzamy uzyskać w nadchodzących latach inwestycje o wartości do 160 mld euro. Ta inicjatywa będzie prekursorem w pełni rozwiniętego Funduszu na rzecz Suwerenności, który powstanie w przyszłości.
STEP będzie opierać się na istniejących programach, takich jak InvestEU, fundusz innowacyjny, „Horyzont Europa”, Program UE dla zdrowia, „Cyfrowa Europa”, Europejski Fundusz Obronny, Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności oraz fundusze polityki spójności.
Aby zwiększyć zdolności inwestycyjne przeznaczone specjalnie na wspieranie celów STEP, Komisja proponuje ponadto przeznaczenie dodatkowych 10 mld euro na ukierunkowane programy:
3 mld euro na Program InvestEU, co da inwestycje o wartości 75 mld euro, biorąc pod uwagę wskaźnik zasilenia rezerw na poziomie 40% i średni mnożnik wynoszący 10;
0,5 mld euro na program „Horyzont Europa”, uzupełnione o 2,13 mld euro w postaci przegrupowania i wykorzystania umorzonych kwot, co da inwestycje o wartości 13 mld euro przy średnim mnożniku wynoszącym 5;
5 mld euro na fundusz innowacyjny, co da inwestycje o wartości 20 mld euro, biorąc pod uwagę dotychczasowe doświadczenia w ramach funduszu innowacyjnego;
1,5 mld euro na Europejski Fundusz Obronny, co może przynieść inwestycje o wartości do 2 mld euro.
Łącznie można oczekiwać, że wzmocnienie czterech powyższych programów i instrumentów (InvestEU, Europejska Rada ds. Innowacji, fundusz innowacyjny, Europejski Fundusz Obronny) doprowadzi do dodatkowych inwestycji w technologie krytyczne objęte platformą STEP, których wartość wyniesie około 110 mld euro.
Poprzez zapewnienie zachęt finansowych w ramach funduszy polityki spójności w formie wyższych płatności zaliczkowych i wyższego współfinansowania zachęca się państwa członkowskie do zmiany priorytetów w ich programach. Każde 5% przeprogramowania na rzecz priorytetów STEP prowadzi do udostępnienia środków w wysokości 18,9 mld euro, w uzupełnieniu 6 mld euro, które mają zostać wypłacone z Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji. Zwiększenie pułapu w ramach Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności w celu wykorzystania zasobów na produkty objęte Programem InvestEU za pośrednictwem modułów krajowych stanowi dla państw członkowskich dodatkową elastyczność, jaką daje 30 mld euro potencjalnie dostępnych na takie inwestycje na rzecz suwerenności.
Ogólnie rzecz biorąc, łączna szacunkowa kwota nowych inwestycji w ramach STEP mogłaby sięgnąć 160 mld euro.
W ramach STEP utworzone zostaną pieczęć suwerenności i portal suwerenności, aby propagować synergię między istniejącymi programami. Pieczęć suwerenności zostanie przyznana projektom przyczyniającym się do osiągnięcia celów STEP, pod warunkiem że projekt zostanie oceniony i spełni minimalne wymogi jakościowe określone w zaproszeniu do składania wniosków w ramach programu „Horyzont Europa”, programu „Cyfrowa Europa”, Europejskiego Funduszu Obronnego, Programu UE dla zdrowia lub funduszu innowacyjnego. Ponadto portal suwerenności posłuży jako punkt kompleksowej obsługi, który pomoże projektodawcom i przedsiębiorstwom poszukującym funduszy znaleźć istotne informacje na temat możliwości finansowania w ramach programów budżetowych UE na rzecz inwestycji z udziałem STEP.
Obszary interwencji
STEP będzie wspierać rozwój lub produkcję w Unii technologii krytycznych w następujących dziedzinach:
- technologie najbardziej zaawansowane i technologie cyfrowe, takie jak mikroelektronika, obliczenia wielkiej skali, obliczenia kwantowe, przetwarzanie w chmurze, przetwarzanie brzegowe, sztuczna inteligencja, cyberbezpieczeństwo, robotyka, sieci 5G i zaawansowana łączność oraz rzeczywistość wirtualna, w tym działania związane z technologiami najbardziej zaawansowanymi i technologiami cyfrowymi na rzecz rozwoju zastosowań obronnych i lotniczych;
- czyste technologie, takie jak energia odnawialna, magazynowanie energii elektrycznej i ciepła, pompy ciepła, sieć elektroenergetyczna, paliwa odnawialne pochodzenia niebiologicznego, zrównoważone paliwa alternatywne, elektrolizery i ogniwa paliwowe, wychwytywanie, składowanie i utylizacja dwutlenku węgla, efektywność energetyczna, wodór, inteligentne rozwiązania energetyczne, technologie o kluczowym znaczeniu dla zrównoważonego rozwoju, takie jak oczyszczanie i odsalanie wody, materiały zaawansowane, takie jak nanomateriały, kompozyty i przyszłe czyste materiały budowlane, oraz technologie zrównoważonego wydobycia i przetwarzania surowców krytycznych;
- biotechnologie, takie jak biocząsteczki i ich zastosowania, produkty farmaceutyczne, technologie medyczne i biotechnologia upraw oraz bioprodukcja.
- STEP pomoże również chronić i wzmacniać odpowiednie łańcuchy wartości, kierować inwestycjami w powiązane surowce krytyczne oraz rozwiązać problem niedoborów siły roboczej i umiejętności w tych sektorach.
Więcej informacji
Platforma Technologii Strategicznych dla Europy
Źródło
Komisja Europejska