Znamy wyniki badania „Ocena realizacji założeń polityki terytorialnej, ze szczególnym uwzględnieniem wsparcia w ramach ZIT w RPO WK-P 2014-2020”

Jaki był cel badania?

Głównym celem ewaluacji była ocena udzielonego wsparcia w ramach RPO WK-P 2014-2020 i osiągniętych efektów w obszarze polityki terytorialnej, ze szczególnym uwzględnieniem mocnych i słabych stron poszczególnych instrumentów terytorialnych. Ewaluator zidentyfikował najważniejsze efekty 1398 projektów w podziale na instrumenty ZIT, OSI/ORSG i RLKS, przedstawił dobre praktyki w realizacji tego typu projektów, a także wskazał dalsze wyzwania w realizacji projektów w ramach polityki terytorialnej regionu w kolejnej perspektywie finansowej 2021-2027.

Jakich metod użyto?

W ramach zastosowanej metodologii wykorzystano następujące metody i techniki badawcze:

• Desk Research – analiza podstawowych dokumentów źródłowych,
• Wywiady indywidualne IDI z przedstawicielami IZ/IP RPO WK-P 2014-2020, koordynatorami gminnymi z jednostek terytorialnych wchodzących w skład ZIT, OSI/ORSG oraz przedstawicielami LGD (38 wywiadów),
• Wywiady CAWI/CATI z beneficjentami korzystającymi z ewaluowanego wsparcia (1081 ankiet)
• Benchmarking projektów realizowanych w ramach polityki terytorialnej oraz poza PT (łącznie 40 projektów)
• Warsztat ewaluacyjny.

Jakie najważniejsze wyniki otrzymano?

Wyniki ewaluacji potwierdzają, że dedykowane polityce terytorialnej obszary wsparcia w dużym stopniu odpowiadają rzeczywistym potrzebom beneficjentów ZIT, OSI/ORSG i RLKS. Na powiązanie obszarów wsparcia z realnymi potrzebami wpłynął oddolny i partycypacyjny sposób tworzenia diagnoz, identyfikowania potrzeb i konsultowania zapisów poszczególnych Strategii. Najwięcej środków z EFRR w polityce terytorialnej przeznaczono na projekty z obszaru termomodernizacji, niskoemisyjnego taboru miejskiego, ścieżek rowerowych i rewitalizacji. Obszary dominujące w projektach społecznych to włączenie społeczne, edukacja przedszkolna i ogólna.

W badaniu zidentyfikowano także dobre praktyki realizacji wsparcia w polityce terytorialnej, które będzie można kontynuować w perspektywie 2021-2027, m.in. partnerska współpraca i integracja samorządów – szczególnie większych i małych gmin; niski poziom formalizacji współpracy – współpraca oparta na działaniu, a nie formalnościach; wysoka trafność projektów w odniesieniu do potrzeb lokalnych.

Jakie można wprowadzić rozwiązania na podstawie rekomendacji?

W kolejnej perspektywie finansowej należy skupić się m.in. na:

• wprowadzeniu dwóch typów demarkacji wsparcia w PT w zależności od obszaru wsparcia, tj. według obszarów tematycznych (podział na te wspierane w ramach podejścia terytorialnego oraz poza), a także według typu beneficjenta – co zapewni podmiotom nie będącym członkami zawiązanych partnerstw, ale mającym swoje siedziby na obszarze ZIT/OPPT, możliwość realizowania projektów również w obszarach dedykowanych PT,
• wykorzystaniu doświadczeń IP ZIT oraz gmin ZIT – należy angażować w proces tworzenia nowych Związków ZIT przedstawicieli IP ZIT, a także gminnych koordynatorów,
• finansowaniu funkcjonowania Biur wszystkich ZIT i jednoczesnym wprowadzeniu kamieni milowych, od których osiągnięcia zależeć będzie wysokość dofinansowania na funkcjonowanie Biur ZIT regionalnych,
• kontynuowaniu wsparcia ze strony IZ i IP ZIT w postaci szkoleń dla wnioskodawców przed ogłoszeniem naborów, a także szkoleń na etapie realizacji w tematach stanowiących największe trudności dla beneficjentów,
• ograniczeniu dopuszczalnej liczby aktualizacji Strategii w perspektywie finansowej 2021-2027,
• przygotowaniu przez IZ FEdKP zaleceń/rekomendacji w zakresie minimalnego katalogu kryteriów merytorycznych, za pomocą których powinny być identyfikowane projekty proponowane do dofinansowania w ramach instrumentów terytorialnych,
• przeprowadzeniu badania przyczyn utrzymywania się niskich zdolności absorpcyjnych części gmin wiejskich i miejsko-wiejskich regionu.

Ewaluację pn. „Ocena realizacji założeń polityki terytorialnej, ze szczególnym uwzględnieniem wsparcia w ramach ZIT w RPO WK-P 2014-2020” realizowała na zlecenie Urzędu Marszałkowskiego Województwa Kujawsko-Pomorskiego firma EVALU Sp. z  o. o. z Warszawy w terminie od 19 maja do 22 listopada 2022 roku.

Szczegółowe analizy znajdują się w raporcie ewaluacyjnym, który prezentujemy tutaj.

Wnioski w syntetycznej formie przedstawia infografika (tekst alternatywny).

Film podsumowujący wyniki badania

Wszystkim uczestnikom ewaluacji serdecznie dziękujemy.